Dev Çarpışma Teorisi Çökebilir mi?
Ay’ın kökenine dair en yaygın kabul gören teori, dev çarpışma teorisi. Bu teoriye göre Dünya, yaklaşık 4.5 milyar yıl önce, Mars büyüklüğünde bir gezegenle çarpıştı ve bu çarpışma sonucunda Ay oluştu. Apollo görevlerinden getirilen Ay örneklerinde karbona az rastlanması da bu teoriyi desteklemişti.
Çinli Bilim İnsanlarının Keşfi
Ancak bu teori ilerleyen günlerde çökebilir. Çinli bilim insanları, yaklaşık dört yıl önce Chang’e-5 misyonunun Ay’dan topladığı örneklerde, Ay toprağında grafen bulunduğunu duyurdu. Araştırmaya öncülük eden Jilin Üniversitesi ekibi, Ay toprağındaki karbonun varlığının, Ay’ın Dünya ile başka bir küçük gezegen arasındaki çarpışmadan oluştuğuna dair uzun süredir devam eden inanışla çeliştiğini buldu.
Yeniden Keşfedilen Ay Tarihi
Grafen, karbonun saf bir formu. Bu karbonun kökenlerini daha derinlemesine incelemek için Çinli araştırma ekibi daha genç Ay örneklerini incelemeye odaklandı. Bu örnekler yaklaşık 2 milyar yaşında. Amaç, Ay’da bulunan yerli karbonun kristal yapısını çözmekti. Araştırmacılar, Ay’ın yüzeyinde bir karbon yakalama süreci olabileceğini öne sürdüler.
Shenyang Ulusal Malzeme Bilimi Laboratuvarı ve Çin Derin Uzay Araştırma Laboratuvarı’ndan uzmanların da yer aldığı ekip, bulgularının “kimyasal bileşenlerin anlaşılmasını ve Ay’ın tarihini yeniden keşfedebileceğini” vurguladı.
Doğal Grafen ve Ay
Bilim insanları, 2,9 x 1,6 mm civarındaki küçük bir Ay kayası örneğini incelemek için diğer mikroskobik yöntemlerle birlikte malzemeleri analiz etmek için güçlü bir teknik olan Raman spektroskopisini kullandılar. 2020’de Chang’e-5 görevi tarafından alınan örnek, “insan müdahalesinden çok fazla etkilenmemiş” olan Ay’ın yakın tarafındaki bir volkanik bölgeden. Grafen, ayrı pullar halinde ve sodyum, magnezyum, alüminyum, silisyum, kalsiyum, kalay ve demir gibi elementleri çevreleyen bir “karbon kabuğunun” parçası olarak keşfedildi.