İstanbul’da AVM’lerin Kentsel Etkileri ve Deprem Sonrası Barınma İhtiyacı
İstanbul’da AVM’lerin Sayısı ve Dağılımı:
– Türkiye’de ilk AVM 1988 yılında İstanbul’da açıldı ve 1990’ların başından itibaren AVM sayısı hızla arttı.
– Türkiye genelinde 2024 Haziran ayı itibariyle 445 AVM bulunurken, İstanbul’da ise 133 AVM mevcuttur.
– İstanbul’un Adalar, Çatalca, Çekmeköy, Esenler, ve Şile ilçeleri dışında diğer tüm ilçelerde AVM bulunmaktadır.
– Şişli, Bakırköy, Ataşehir, ve Ümraniye en çok AVM’ye sahip ilçeler olarak öne çıkmaktadır.
– İstanbul, Türkiye nüfusunun yüzde 19.13’ünü barındırırken ülke genelindeki AVM’lerin yüzde 29.75’i İstanbul’da yer almaktadır.
AVM’lerin Kentsel Alanlara Etkisi ve Deprem Sonrası Barınma İhtiyacı:
– İstanbul Planlama Ajansı raporunda, AVM’lerin sayısının artmasıyla kamusal alanların ticari projelere dönüştürülerek azaldığına vurgu yapılmıştır.
– Özellikle İstanbul’da, kamusal alanlar ve deprem toplanma alanları AVM’lere dönüştürülmüştür.
– İstanbul’da en az 42 bin 200 kişinin deprem sonrası barınma ihtiyacını karşılayabileceği büyüklükteki alanlarda 95 adet 20 bin metrekarenin üstünde AVM bulunmaktadır.
– Rapor, AVM’lerin kapladığı alanların deprem sonrası toplanma alanı olarak kullanılabileceği önerisinde bulunmaktadır.
Deprem Toplanma Alanları ve AVM’ler:
– İnşaat Mühendisleri Odası verilerine göre, 1999-2003 arasında deprem toplanma alanı olarak belirlenen ancak daha sonra imara açılan noktalardan bazıları AVM’lerin bulunduğu alanlardır.
– Örnek olarak, Torun Center’ın yükseldiği Ali Sami Yen Stadı, Zorlu AVM’nin yer aldığı Zincirlikuyu’daki Karayolları 17’nci Bölge Müdürlüğü arazisi, Akasya AVM’nin yer aldığı Acıbadem’deki eski Otosan Fabrikası arazisi, Bakırköy’deki Marmara ve İstanbul Forum AVM’nin arazisi bu noktalara örnektir.
– Raporda, deprem toplanma alanları da dahil olmak üzere kamuya ait iken alışveriş merkezlerine dönüştürülen alanlar detaylı bir şekilde sıralanmıştır.
Tablo:
| AVM Adı | Yapım Yılı | Önceki Kullanım Alanı |
|———————–|————|——————————-|
| Akmerkez | 1993 | Cumhuriyet Parkı |
| Cevahir Alışveriş Merkezi | 2005 | Atlı tramvay deposu ve ahırlar |
| Kanyon AVM | 2006 | Eski İETT garajı |
| City’s Nişantaşı | 2008 | Eski İtfaiye Meydanı |
| Zorlu Center | 2013 | Eski Karayolları Genel Müdürlüğü arazisi |
| Astoria AVM | 2014 | Eski Mecidiyeköy Askerlik Şubesi arazisi |
| Akasya AVM | 2014 | Eski Ford Otosan Fabrikası arazisi |
| Torun Center | 2017 | Eski Ali Sami Yen Stadyumu |